Euskal musikalgintzan ’Zerua Orain” diskoarekin (2022) agerraldi kementsua eginda, bere indar katartikoa dakar Merina Grisek berriz ere ’ZULOA’ bigarren album honetan; elektronika-punkezko zurrunbilo iragarrezin bat, sentimenduak eta generoak nahasian elkartzen dituena. Zuloaren izaera polisemikoa arakatuz —lur-zulo, arrail, huts, baina baita ere sabai-leiho, aterpe—, euskal hyperpoparen hiru mosketariek belaunaldi batentzat babeslekua eraiki dute sentipenezko arkitektura ariketa honetan; gaur egungo antsietatearen deskripzio arin bezain ziztakari bat, lanabes gisa ezinegona darabilena. ’ZULOA’ aldi berean da amets goibel eta amesgaizto argi, bertara erortzeko nahiz bertatik ihes egiteko hobi. Ezin jakin elementu geografiko-pop oniriko honen hurrengo kantak zein soinu edo estetikatan zehar eramango gaituen, eta, hala ere, ezin untxi maskaradun hirukote honi jarraitzeari utzi beren habia-zuloan zehar.
Testura elektronikoak aukera agorrezina dira ’ZULOA’n Merina Grisentzat, nebulosa dardaratsu bihurtzeraino zabaltzen dute soinua, eta, ariketa espresionista horretan, pultsioak soinu-collage kirrinkari eta bizian gorpuzten dira. Hyperpoparen bozkarioa eta post-punkaren existentzialismo emoa elkar harturik daude egunkari pertsonal aldabera honetan, zeinak berdin txundituko baititu 100gecs taldearen chronically-online bitxikerien zaleak nola IDLESen azken boladako sentiberatasun pogeroaren jarraitzaileak ere. Eboluzio bokala ere nabaria da Merina Grisen bigarren album honetan; etengabeko metamorfosian diren bi ahots entzuten dira —milaka diruditenak—, liluragarriak erabat, bai screamo-aren berridazketa autotuneatuen garrasi distortsionatuetan eta baita balada-glitch- etako doinu eztietan ere.
Aldebiko txanpon horren ertz-ertzean dago Mejor*, malenkoniaren superheroi hauen izaera polifazetikoaren adibide bikaina. Baikortasunaren amorrua eta oroiminaren tristura txirikordatzen ditu Merina Grisek (oda bokazioa duen) elegia honetan, eta, harizko instrumental klasikoak eta AG Cook-en estiloko sintetizadore hauskorrak —are motomami tankera beteko tiro-hots sample bat— besarkaraziz ekoizten du oin-ohar sentibera hau, ”hobeto nago” zalantzati hau. Motor artistiko gisa erabiltzen den amorru horrek berak, albuma lurretik goratzen duen antsietate iraultzaile horrek berak argitzen du Aurpegian vocoder zerutarra, utopia biolentoak imajinatzeko gonbidapen hunkigarri hori, Sega Bodegaren single galdu bat izan zitekeena. Kolaborazio itxura hartzen zaio, halaber, —The Blaze-rekin egina, zehazki— Triste dabil aita intimistari, non jersey club lo-fi bat erreminta perfektua den gizateriaren misterio handienetako bat deszifratzeko: aiten beldurrak.
’ZULOA’k zulo bihurtzen ditu, orobat, lehen proiektu luzearen ondoren banda argitaratuz joan den singleak. Hofe nekaezinarekin ateratako Nadie cuando lloro kolaborazioan aurreikusten zen Merina Grisen jaidura emozio anbiguoetarako —”ya no sé si es odio o es ansiedad”—, asmo-deklarazio kontzeptual garbia egin baitzuten chop bokalez eta baxu taupakariz osatutako esperimentu horretan. Gauza bera esan genezake lilili-z eta haren ”tan vacío y tan violento / como todo lo que siento” pasarteaz, Dabadaban oihukaturiko auhen nihilistaz, ’ZULOA’ osoan gaindi dabilen absentzia mingarria jasotzen baitu hezurmamiturik. Origami izenburuak berak azpimarratzen du bandak aldakortasunerako duen gustua, bere azalak tolestearen tolesteaz forma guztiak miatzeko grina. UK Garage soinuko beat melodiko honen bidez azaltzen du Merina Grisek zein paradoxikoa den jendartean izan eta bakarrik sentitzea; ezinegonari eskainitako oda ederra da, Charli xcx-ren ’how i’m feeling now’ kantarekin zuzen enpatizatzen duena.
Tristura bezain iraultzailea du ’ZULOA’k dantzalekua, edo galdetu bestela Hiru Damatxori, egitasmo tripofobiko honen atal inkonformistenetakoa denari, bai estiloaren aldetik eta bai politikoki ere. Happy hardcore minimalistaz moldatutako intro bizi batek irekitzen du Donostiako ereserki berria izan beharko lukeen hau, gure hirien gentrifikazioaren aurkako sinfonia bat, 100gecs-ek konposa zezakeena inoiz euskaltegian izena eman balu. Lotu Zure Txakurrak kantak, bere aldetik, ezinezko fusio bat saiatzen du metal headbanging-aren eta SOPHIE-ren PC Music-aren artean, emaitza gisa lortuz beef erraietaraino autokontziente bat, dudazko mendeku bat edo kexa gainase bat (edo guztiak batera aldi berean). Azkenik, zulotik irtetea markatzen dute, bakoitzak bere eran, Irteera eta Добро abestiek. Lehenak, balada post-punk baten bidez, beldurrik gabe sartuz epilepsia soinu-hizkuntzara ekartzea lortzen duen noisean. Bigarrenak, nahitara egindako whatsapp- audio filtrazio batzuk uztartuz gitarra oso filtratu batekin eta autotune hipnotiko batekin. Irten gara habia-zulotik, beldur eta kezka gehienak konpondu gabe, baina sentiturik inork ez gaituela ulertzen Merina Grisek ulertzen gaituen bezala eta jakinik, lurpean egonak badira ere, aspaldi aireratu zela maskaradun hirukotea.
